Bugun sizlar bilan musulmonlar uchun ahamiyatli bo’lgan mavzuda suhbatlashmoqchiman. Muharram oyi muborak oydir va bu oyda tutilgan ro’zalar evaziga Alloh (S.V.T.) ning buyuk ajri bor. Ammo Muharram oyining Ashura deb nomlanuvchi o’ninchi kuni mazkur oyning boshqa kunlariga nisbatan yanada ahamiyatliroqdir. Hisob bo'yicha bu oy yo ertaga yo seshanba kuni boshlanishi kutilmoqda.
Ashura kuni ro’za tutish musulmonlar uchun farz edi. Keyinchalik Ramazon oyida ro’za tutish farz etilgandan so’ng, Ashura kuni ro’za tutish yoki tutmaslik insonlarning o’zlariga havola etib qo’yildi. Oyisha (r.a.) onamizdan quyidagicha rivoyat qilinadi:
"Ramazon oyida ro’za tutish farz etilishidan oldin Ashura kuni (Muharram oyining o’ninchi kuni) odamlar ro’za tutar edilar. Va u (Ashura) kuni Ka`ba (mato bilan) qoplanar edi. Qachonki, Alloh Ramazon oyida ro’za tutishni farz qilgandan so’ng, Allohning Payg’ambari dedi: "Kimda-kim u (Ashura) kunda ro’za tutishni hoxlasa, tutishi mumkin; kimda-kim ro’za tutmasdan o’tkazishni hoxlasa, shunday qilishi ham mumkin.”
Buxoriy rivoyati
Ashura kuni ro’za tutish o’tgan yilgi gunohlarning kechirilishiga sabab bo’ladi. Payg’ambarimiz Muhammad (s.a.v.) bu haqida shunday deganlar:
"Abu Qatoda al Ansoriy (r.a.)dan rivoyat qilinadi: Allohning Payg’ambari (s.a.v.) Ashura (Muharram oyining o’ninchi) kunida ro’za tutish haqida so’ralganlarida, "O’tgan yilning gunohlarini yuvadi,” degan ekanlar."
Muslim rivoyati
Nuh alayhi salomning kemasi ham toshqindan saqlangan va Judi (YUdi) tog’iga qo’ngani ham Muharram oyida, aniqorg’i Ashura kunida edi, deb imom Ahmad (r.h.) rivoyat qiladi.
Muso Payg’ambar (a.s.) va uning qavmi Bani Isroil ham dengizning mo’jizaviy ikkiga bo’linishi natijasida Firavn lashkarlaridan qutulishi va Firavn o’z lashkarlari bilan birga suvga g’arq bo’lib ketish voqeasi ham Ashura kunida sodir bo’lgan edi.
Ibn Abbos (r.a.) rivoyat qiladi:
"Payg’ambarimiz (s.a.v.) Madinaga kelganlarida, Ashura (ya`ni Muharram oyining o’ninchi) kuni yahudiylarning ro’za tutayotganining guvohi bo’ldilar. Ular (yahudiylar) shunday der edilar: "Bu kun buyuk kundir, qaysidaki, Alloh Musoni qutqardi va Firavn lashkarlarini suvga cho’kdirdi. Allohga hamd (shukr) ifodasida bu kuni Muso ro’za tutar edi.” Payg’ambarimiz (s.a.v.) dedilar: "Men Musoga ulardan ko’ra yaqinroqman”, va bu kunda ro’za tutdilar va bu kunda ro’za tutishni musulmonlarga ham buyurdilar."
Buhoriy rivoyati
61 hijriy yil Muharram oyining 10-kuni Islom tarixida juda achinarli voqea sodir bo’ldi. Payg’ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning nevaralari Husayn ibn Ali (r.a.) ko’pgina oila a`zolari bilan (hozirgi Iroq hududidagi) Karbala cho’lida shahid qilindi.
Hurmatli Muslim va Muslimalar!
Muharram oyi muborakdir, Payg’ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning nevaralari shahid etilgani uchun EMAS, balki Alloh (S.V.T.) yana boshqa uchta (Zil Qada, Zil Haj, va Rajab) oylar qatorida muborak etgani va bu haqida Qur`oni Karim (9 sura, 36-oyat)da marhamat qilgani uchun muborakdir.
Husayn (r.a.)ning shahid qilinishi shubha yo’qki, bizning tariximizda eng musibatli voqealardan biridir. Ammo, Ashura kunining muborakligi bu musibatli voqea sabab deb talqin qilib bo’lmaydi, chunki, Ashura kunining muborakligi Husayn (r.a.) tug’ilishidan avval boshqa payg’ambar (a.s.)lar tomonidan o’rnatilgan edi.
Bu oy bilan bog’liq Husayn (r.a.) shahid qilinishi xotirasiga dod-faryod solib yig’lash va aza (motom) tutish kabi noto’g’ri marosimlar mavjud. Karbala cho’li voqeasi bizning tariximizda eng musibatli voqealardan biridir, ammo, Payg’ambarimiz (s.a.v.) biror kimsaning o’limiga motom marosimlarini o’tkazishni ta`qiqlaganlar.
Payg’ambarimiz Muhammad (s.a.v.) deganlar: