╭☆ElkaToyCaCa☆╯, men ham online shunaqa turli tumanlikni ko'rgan edim, shuning uchun bizning sharqiy qismdagi ikkita masjidning osma kelandarini olgan edim. Bu yerda ham namoz vaqti 1-2 minutga farq qilar ekan. Bu ko'p muhim emas, ammo chlkashlik yo'qoldi. Sizga ham shuni maslahat berar edim. Harqalay masjidlarda ham shu kalendarga ko'ra azon aytishadi.

Assalomu Alaykum WR WB WM!
Man ham shu haqida kechagina o'ylagan edim, InshaAlloh bugun borib Masjiddan olib kelaman siz etganizdaka, 1-2 minut unchalik qo'rqinchlimas, lekin 2-3 soatlik farq chalkashtirib yuboradideda odamni. Uyimga yaqin masjid ham yo'q Azon eshitganda Namozimni Ado etaman disam..Ha maylin, Masjidga borib kelaman, o'shanda bilib olaman qachon o'qishlikni, maslahatiz uchun kattadan katta rahmat, Alloh Rozi Bolsin!

Assalomu Alaykum WR WB WM!
Man ayni shu programmani o'rnatib oganman kompimga, anniq qaysi davlat, qaysi shahar va hatto qaysi rayondaligimniyam to'girlab oganman, shu programmani vaqti bilan bizada Bomdod 2-41da kirdi bugun ertalab.

Савол:

Хурматли Хазрат!
Маълумки, кайф килувчи хар кандай нарса харом дейилган. Агар таркибида спирт булса-ю (оз микдорда), уни ишлаб чикарилган нияти кайф килиш учун булмаса, унда бу махсулотларнинг хукми кандай? Масалан, Анвар Кори домла кимизни ичса булади дегандилар. Шунга ухшатиб квасни хам ичса буладими? Гарчан кимиз, кефир, катик, квас каби ичимликларда оз микдорда спирт булади.

Жавобингиз учун катта рахмат!

Жавоб:

- Қимизда спирт йўқ. У биянинг соф сутидан иборат. Кефир ва қатиқ ҳам шундай. Бу каби табиий ҳолдаги нарсаларни ичишга рухсат. Кваснинг ташқаридан спирт қўшиладиган ва қўшилмайдиган турлари бор. Қўшиладиган турини ичиб бўлмайди.

savolim barchani qiziqtirsa kerak manimcha chunki man ko`pchilikdan eshitganman hamma har hil gapiradi Islomda musulmon oilada chumoli paydo bo`ldi uni o`ldirish mumkinmi? bazida bilmiy o`ldirib qo`yamiz bazida esa bilib keyin dilim ogriydi buni o`ldirish mumkinmikin yoki yo`q?
Assalomu aleykum wr wb

Yer yuzidagi har bir jonzot va ikki qanot ila uchuvchi qush borki, hammasi siz kabi ummatlardir. (38-oyat)

Abu Hurayra r.a dan rivoyat qilinadi:
Rosululloh sav: Bir chumoli nabiylardan bir nabiyni chaqib oldi. Bas, u chumolilar qishlog’i haqida amr qildi. Uni kuydirib yuborildi. Shunda, Alloh u(nabiy)ga vahiy qilib, seni bir chumoli chaqqani uchun tasbih aytib turgan ummatlardan bir ummatni halok qildingmi?! – dedi, dedilar
Ko’rinib turibdiki, Islom hayvonlarning barchasiga alohida mehribonlik bilan yondashadi. Islom hayvonlarni maqsadsiz o’ldirishlikni katta gunoh hisoblab, qat’iyan man qiladi. Chunki Alloh yaratgan jonivorlarni behuda o’ldirish gunohdir.
Imom Nasaiy Ash-Shurayda r.a dan qilgan rivoyatda:
Men Payg’ambarimiz sav: Kimki chumchuqni sababsiz o’ldirsa, qiyomat kuni Allohga: ey Robbim, falonchi mani manfaat uchun emas, o’ynab o’ldirdi, deb shikoyat qiladi, deganlarini eshitdim – deyilgan.
Hayvonlarga mehr-shafqatlik bo’lish bilan musulmon inson jannatning oily martabalariga sazovor bo’ladi. Bu haqida ko’pgina hadislar ham bor.
Ammo insoniyatga zarari tegadiganlarini masalan chayon, sichqon va shu kabi zararkundalarni zararidan qutulish uchun o’ldirsa joiz. Lekin bularni o’ldirishda ham imkon qadar jonini qiynamaydigan qilib bir urinishda o’ldirishga harakat qilmoq yahshidir deyilgan. Demak chumolini ham uydagi o’ziq ovqatgami yoki boshqa narsagami, hullas zarari tegadigan bo’sagina o’ldirish mumkin. Uni bekordan bekorga o’ldirish mumkin emas. Chunki u ham Alloh taoloni O’zi aytganidek ummatlardan bir ummatdir! Vallohu A’lam!

Qachonki yer yuzida safar qilsangiz, sizlarga namozni qasr qilishingizda gunoh yo’qdir. (Niso surasi 38-oyat)
Ahli ilm musofir to’rt rak’atli namozni qisqa – ikki rakatli qilib o’qishiga ijmo’ qilishgan. Musofir uchun namozni qasr qilishi aziymat bo’lib, uni hukmi vojibdir. Uning to’rt rakat namozni ikki rakat qilib o’qishi farzdir. Undan ziyoda qilishi joiz emas.

Avvalo o’zi yahshab turgan makondan qancha uzoqlashsa musofir bo’lishini bilib olishimiz kerak.
Musofir o’z yurtining uylaridan uch kunu uch kechalik masofani qasd qilib ajragan odamdir.

O’z yurtlarining uylari deganda shaharning chetidagi uylar ko’zda tutiladi. Musofir qaysi yo’nalishda ketayotgan bo’lsa, o’sha tarafdagi ohirgi uydan ajraganda musofirlik boshlanadi. Agar shaharga tutashgan qishloq bo’lsa o’sha qishloqdan o’tgandan keyin musofirlik boshlanadi.
Imom Muslim va Abu Dovudlar Anas r.a dan qilgan rivoyatda quyidagilar aytiladi.
Rosululloh sav bilan Madinada Peshinni to’rt rakat va Asrni Zul Hulayfada ikki rakat o’qidim.

Rosululloh sav safarga otlangan bo’lsalar ham, Madinadan chiqmaganlari uchun Peshinni to’rt rakat o’qiganlar. Asrda shahardan chiqib Zul Hulayfa degan joyga yetib qolganlari uchun namozni qasr qilib ikki rakat o’qiganlar.

Uch kunu uch kechalik masofani qasd qilib degan gapni ham sharh qilishimiz lozim bo’ladi. Bunda uch kun yurish uchun, uch kecha esa dam olish uchun bo’lishi nazarda tutilgan. Masofani qasd qilib deyish bilan masofani qasd qilmay sodir bo’lgan safar shar’iy hukmlarga tegishli safar bo’lmasligini bilib olamiz. Misol uchun birov qochib ketgan otini ushlayman deb yo’lga chiqsa va bir necha kun uning ortidan quvib yursa ham namozini to’liq o’qiydi. Chunki u safarni qasd qilmagan edi.
Uch kunlik masofani bosib o’tish vaqtidagi kunlar deganda mo’’tadil yurtlardagi eng qisqa kunlar e’tiborga olinadi. Ya’ni kunduzi juda uzun yoki juda qisqa bo’lgan yurtlarni kunlari emas. O’shanda ham ertalabdan peshingacha yurgani hisob. Qolgani namoz, dam olish va ovqatlanishga chiqariladi. Agar tez yurib mazkur masofani undan oz vaqtda bosib o’tadigan bo’lsa ham qasr o’qiydi.

Hanafiy mazhabida bir kishi boshqa bir joyda 15 kun va undan ortiq turmoqni niyat qilsa namozini to’liq o’qiydi. Undan oz turmoqni niyat qilsa qasr o’qiydi. Hanafiy mazhabi ulamolari bu hukm uchun buyuk sahobiylar Ibn Abbos va Ibn Umar r.a lardan qilingan quyidagi rivoyatni dalil qilib olganlar.
“Musofir o’laroq bir yurtga kirsang va bu yurtda o’n besh kun qolishni niyat qilsang, namozingni to’la o’qi. Agar bu yerdan qachon safarga chiqishingni bilmasang qasr o’qi”

Birov bir yerda o’n besh kun yoki undan ortiq turishni niyat qilmagan bolsa, qancha tursa ham namozini qasr qilib o’qiydi.
Masalan biro dam boshqa bir shaharga bir ishini bitirish uchun safar qildi. Ammo u yerda o’n besh kun yoki undan ortiq qolishni niyat qilmadi va qancha turishini o’zi ham bilmaydi. Chunki uni ishi qachon yakuniga yetsa o’zini shahriga qaytadi. Mumkin uni ishi 10 kunda bitib qolar, mumkin 20 kunda. Shu holatda u namozini qasr qilib o’qiydi.

Mana endi Muhtasari Viqoya kitobining Musofirning namozi faslidagi sizni savolingizga javob bo’ladigan matnga keldik, ya’ni:'

Iqoma vatanining uning misli, safar va asliy vatan botil qiladi.

Iqoma vatan bu- vaqtinchalik yashash makoni. Unda musofirning ahli bo’lmaydi hamda u bu yerda o’n besh kun va undan ko’p yashashni niyat qilgan bo’ladi. Ana shundoq iqoma vatanini o’ziga o’hshash boshqa iqoma vatan botil qiladi. Ya’ni kishi eski vatani iqomadan yangi vatani iqomaga o’tsa eskisiga oid barcha hukmlar o’z kuchini yo’qotadi.
Shuningdek safar boshlanishi bilan ham iqoma vataniga oid hukmlar o’z kuchini yo’qotadi. Chunki safar vatani iqomani buzadi.
Vatani asliy vatani iqomani buzishi turgan gap. Chunki vatani asliy vatani iqomadan kuchlidir.
Hulosa shuki, siz bu holda namozlarizni qasr qilib o’qiysiz. Vallohu A’lam!